Bacak Doppler Ultrasonu (alt ekstremite Doppler), bacak damarlarının iç yapısını ve kanın akış hızını inceleyen, ses dalgaları ile çalışan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem, özellikle toplardamar ve atardamarlarda oluşabilecek tıkanıklık, daralma veya pıhtı (tromboz) gibi durumları saptamak için kullanılır. Radyasyon içermez; gebeler ve ileri yaştaki hastalar için de güvenlidir.

Bacak Doppler Ultrasonunda Neler Görülür?

Bacak damarlarının (arter ve venlerin) kan akımı, damar yapısı ve olası tıkanıklıklar Doppler ile ayrıntılı değerlendirilir. Hem venöz (toplardamar) hem arteriyel (atar damar) Doppler yapılabilir.

1. Damar Tıkanıklıkları (Tromboz)

• Derin ven trombozu (DVT) pıhtıları net şekilde görülür.

• Tıkanıklığın tam ya da kısmi olup olmadığı belirlenir.

• Pıhtının yeni mi (akut) eski mi (kronik) olduğu anlaşılabilir.

2. Varisler ve Venöz Yetmezlik

• Damar genişlemeleri ve kapakçık yetersizlikleri gösterilir.

• Kanın geri kaçışı (reflü) renkli Doppler ile tespit edilir.

3. Arteriyel Darlıklar ve Tıkanıklıklar

• Atardamarlarda plak, daralma veya tıkanıklık görülür.

• Darlığın yüzdesi ve dolaşım üzerindeki etkisi ölçülür.

4. Anevrizma

• Damar duvarındaki balonlaşmaların boyutu ve yeri saptanır.

5. Kan Akış Hızı ve Yönü

• Kan akımının yönü ve hızı renk kodları ile değerlendirilir.

6. Bypass veya Stent Sonrası Kontrol

• Stent veya bypass hattının açıklığı görüntülenir.

7. Yumuşak Doku Bulguları

• Ödem, enfeksiyon, hematom gibi ek bulgular tespit edilebilir.

Alt Ekstremite (Bacak) Doppler Çeşitleri

Venöz Doppler

Toplardamarların değerlendirilmesidir. DVT, venöz yetmezlik ve varislerde istenir.

Arteriyel Doppler

Atardamarların değerlendirilmesidir. Periferik arter hastalığı, tıkanıklık ve dolaşım bozukluklarında kullanılır.

Venöz Doppler Ne Zaman İstenir?

• Bacakta ani şişlik, ağrı, morarma

• Uzun süre yatak istirahati, ameliyat sonrası dönem

• Varis şikayetleri

• Hamilelikte bacak ödemi

• Uzun yolculuk sonrası bacak ağrısı

• Tekrarlayan bacak yaraları

• Varis ameliyatı öncesi/sonrası kontrol

• Ailede pıhtı öyküsü

Arteriyel Doppler Ne Zaman İstenir?

• Yürürken bacak ağrısı (klaudikasyon)

• Bacakta soğukluk ve solukluk

• Geç iyileşen yaralar

• Diyabetik ayak

• Sigara, damar sertliği öyküsü

• Bypass veya stent sonrası kontrol

• Travma sonrası damar hasarı şüphesi

Venöz–Arteriyel Doppler Farkı

Bacak Doppler Ultrasonu Nasıl Çekilir?

• Hasta sırtüstü veya yüzüstü uzanır.

• Bacağa jel sürülür, prob damar hattı boyunca gezdirilir.

• Ortalama 15–30 dakika sürer.

• İşlem ağrısızdır ve radyasyonsuzdur.

• Sonuçlar genellikle aynı gün verilir.

Hangi Hastalıklarda Çekilir?

• Derin ven trombozu

• Periferik arter hastalığı

• Varis

• Tromboflebit

• Travma sonrası damar hasarı

Hangi Şikayetlerde İstenir?

• Bacak şişliği

• Bacak ağrısı

• Morarma

• Renk değişikliği

• Yara ve iyileşme problemleri

• Soğukluk ve uyuşma

• Varis görünümü

Doppler Öncesi Hazırlık

• Özel bir hazırlık gerekmez.

• Rahat kıyafet önerilir.

• Varis çorabı varsa işlem öncesi çıkarılır.

Doppler Sonrası

• Normal yaşama hemen dönülebilir.

• Sonuç aynı gün çıkar.

• Gerekirse ileri tetkik istenebilir.

Dezavantajları ve Riskleri

• Obezite, ödem veya yara görüntüyü zorlaştırabilir.

• Radyasyon içermez, alerji riski yoktur.

Avantajları

• Radyasyonsuzdur.

• Ağrısız ve hızlıdır.

• Gebelerde güvenlidir.

• Erken tanı sağlar.

• Uygun maliyetlidir.

Alternatif Görüntüleme Yöntemleri

• BT Anjiyo

• MR Anjiyo

• IVUS (İnvasküler ultrason)

Kullanım Alanları

• Kalp-damar hastalıkları

• Gebelikte plasenta ve bebek damar akımı

• Organ nakli sonrası damar kontrolü

• Boyun, böbrek, karaciğer, penis ve karın damarları

SGK ve Sigorta Kapsamı

• SGK, doktor istemiyle işlemi karşılar.

• Özel sigortalar çoğunlukla kapsam içine alır.

• Özel hastanelerde fark ücreti alınabilir.

Hangi Bölümde Yapılır?

Radyoloji bölümünde, radyoloji uzmanı tarafından gerçekleştirilir.

Kimlere Uygulanmaz?

• Ciddi açık yarası olanlar

• Bacak alçısı bulunan hastalar

• Yoğun enfeksiyon bölgesi olanlarda işlem ertelenebilir.

Ankara’da Nerede Yaptırılır?

Özel Magnet Hastanesi aynı gün randevu ve hızlı sonuç imkânı sunmaktadır.

Magnet Hastanesi’nde Aynı Gün Doppler

• Uzman radyologlar

• Gelişmiş renkli Doppler cihazları

• Aynı gün çekim ve sonuç

• SGK anlaşmalı Özel Hastane

Sık Sorulan Sorular

Bacak Doppler ne kadar sürer?
15–30 dakika.

Ağrı yapar mı?
Hayır.

Aç olmak gerekir mi?
Gerekmez.

Sonuç kaç günde çıkar?
Aynı gün.

Damar tıkanıklığı ultrasonda görünür mü?
Evet.

Kırmızı renk ne anlama gelir?
Kan akımının cihaza doğru olduğunu gösterir.

Sonuç e-Nabız’da görünür mü?
Evet, 1–3 gün içinde yüklenir.